Arbowet en werken met gevaarlijke stoffen in de dentale praktijk
Voor werkgevers en werknemers is In Nederland de Arbeidsomstandighedenwet van toepassing.
In deze wet, Arbowet in het kort, zijn wettelijke afspraken over arbeidsomstandigheden opgenomen. Deze wet geldt voor alle werkgevers en medewerkers in Nederland. Het doel van de Arbowet is het voorkomen van arbeidsrisico’s en het verminderen van verzuim. Daartoe heeft iedere werkgever een zorgplicht richting de werknemers waarbij deze moet zorgen voor een veilige en gezonde werksituatie.
Productenregister gevaarlijke stoffen
In de tandheelkundige branche wordt gewerkt met producten die gevaarlijke stoffen bevatten (PGS). Wanneer daarvan sprake is, en dus wanneer medewerkers kunnen worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen, is de werkgever verplicht deze producten op te nemen in een zogeheten Productenregister gevaarlijke stoffen. Met een abonnement op het VGT Portal Veiligheidsinformatiebladen kunnen tandartspraktijken, tandtechnische labs en -praktijken voorzien in deze verplichting. Meer informatie over dit abonnement vindt u hier.
Veiligheidsinformatieblad
Of een product een gevaarlijke stof of stoffen bevat blijkt uit het zogenoemde veiligheidsinformatieblad dat de leverancier dient aan te bieden aan de eindgebruiker wanneer deze een product heeft aangeschaft. Een veiligheidsinformatieblad, afgekort VIB is een gestructureerd document met informatie over de risico's van een gevaarlijke stof of preparaat en aanbevelingen voor het veilig gebruik ervan tijdens het werk. De informatie bevat alle gevaren, weergegeven als coderingen, symbolen en classificeringen en de chemische samenstelling als ook informatie over het toepassen van beschermingsmiddelen, veilig gebruik, transport en afvoer van het product.
Risico inventarisatie en -evaluatie (RI&E)
Conform artikel 5 van de Arbowet is iedere werkgever gehouden om een zogeheten risico inventarisatie en -evaluatie (RI&E) op te stellen die past bij de werksituatie in de organisatie en de risico's die daarbij komen kijken. Een vast onderdeel van de RI&E is het plan van aanpak. Om tot een RI&E te komen is voor werkgevers in de tandheelkundige sector door eigen brancheorganisatie veelal een softwaretool beschikbaar gesteld waarmee, door middel van het invullen van vragenlijsten, een plan van aanpak kan worden opgesteld. Het beschikbaar hebben van een productenregister gevaarlijke stoffen is een verplicht onderdeel van de Risico-inventarisatie en -Evaluatie (RI&E).
De Arbeidsomstandighedenwet
Blootstellingsanalyse
Het registreren van producten met gevaarlijke stoffen en het informeren en instrueren van medewerkers over het gebruik van dergelijke producten is niet afdoende in het licht van een complete risico inventarisatie en evaluatie. De werkgever dient namelijk een zogeheten blootstellingsanalyse te laten uitvoeren waarmee duidelijk wordt in welke mate een individuele medewerker wordt/is blootgesteld aan gevaarlijke stoffen. De blootstellingsanalyse is gebaseerd op de combinatie van de stoffen in producten waarmee wordt gewerkt, de frequentie en de duur per tijdseenheid van gebruik. Een blootstellingsanalyse kan worden uitgevoerd door een gecertificeerd arbeidshygienist.
CMR-stoffen
Sommige producten bevatten stoffen die als carcinogeen (kankerverwekkend, mutageen, reprotoxisch zijn geclassificeerd. Deze stoffen zijn, afhankelijk van de mate van gebruik, in meer of mindere mate schadelijk voor de gezondheid. Deze stoffen tezamen worden CMR-stoffen genoemd.
De schadelijke effecten van deze stoffen kunnen, afhankelijk van de mate van gebruik van producten die dergelijke stoffen bevatten, schade toebrengen aan de gezondheid.
Vervangingsplicht of -advies
Voor de producten die C-, M-, en/of R-stoffen bevatten gelden daarom bijzondere regels en wel dat voor sommige van deze producten een vervangingsplicht of -advies geldt. Daarnaast dient de werkgever te registreren welke medewerkers werken met dergelijke producten in welke frequentie en welke duur. Meer informatie over CMR-stoffen en de vervangingsplicht en -advies vindt u hier.
Controles Arbeidsinspectie
Gevaarlijke stoffen binnen arbeidsprocessen genieten steeds meer aandacht vanuit de overheid. Zo heeft het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in 2023 een Arbovisie 2040 ontwikkeld waarin de focus wordt gelegd op veilig werken, in het bijzonder met gevaarlijke stoffen. Reeds nu voert de Arbeidsinspectie regelmatig controles uit bij ondernemingen om te bezien of en in welke mate zij voldoen aan hun wettelijke (Arbo)plicht. Het is voor iedere werkgever dan ook van belang de zaken goed op orde te hebben. Met een abonnement op het Portal Veiligheidsinformatiebladen ondersteunt de VGT werkgevers binnen de tandheelkundige branche om aan hun verplichtingen te voldoen die de Arbeidsomstandigheid aan hen oplegt en waar de Arbeidsinspectie op handhaaft.